Liczby rzymskie to zapis liczbowy używający siedmiu znaków: I, V, X, L, C, D i M. Każda liczba składa się z odpowiednich kombinacji tych liter z zasadami sumowania (np. II = 2, XII = 12) i odejmowania (np. IV = 4, IX = 9). Poniżej najważniejsze symbole i wartości oraz kilka podstawowych zasad. Najważniejsze symbole
- I = 1
- V = 5
- X = 10
- L = 50
- C = 100
- D = 500
- M = 1000
Zasady tworzenia liczb
- Liczby zapisuje się od większych lub równych wartości do mniejszych z lewej strony na prawo.
- Aby zapisać mniejszą wartość przed większą, używa się odejmowania; typowe przypadki to:
- IV = 4 (5 − 1)
- IX = 9 (10 − 1)
- XL = 40 (50 − 10)
- XC = 90 (100 − 10)
- CD = 400 (500 − 100)
- CM = 900 (1000 − 100)
- Aby zapisać wartości większe niż 1000, występują kombinacje z M, np. MD = 1500, MM = 2000, MMM = 3000.
Przykładowe konwersje
- I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X — od 1 do 10
- XX = 20, XXX = 30, XL = 40, L = 50, LX = 60, LXX = 70, LXXX = 80, XC = 90
- C = 100, CC = 200, CCC = 300, CD = 400, D = 500, DC = 600, DCC = 700, DCCC = 800, CM = 900, M = 1000
- MD = 1500, MM = 2000, MMM = 3000
Najczęstsze zadania
- Zapisywanie liczb od 1 do 3999 najczęściej używa standardowego zestawu znaków I, V, X, L, C, D i M bez dodatkowych liter.
- Zadania na konwersję w drugą stronę (np. 1987 ⇒ MCMLXXXVII) polegają na dekompozycji liczby na tysiące, setki, dziesiątki i jedności, z zastosowaniem odpowiednich odejmowań tam, gdzie ma to sens.
Jeśli podasz konkretną liczbę do przetworzenia (lub liczbę rzymską do rozszyfrowania), mogę bezpośrednio obliczyć odpowiednik i wyjaśnić kroki.
