Najpierw krótkie podsumowanie: egzamin zawodowy (potwierdzający kwalifikacje zawodowe) to dwustopniowy egzamin składający się z części pisemnej i praktycznej, który potwierdza kwalifikacje w wybranych zawodach. W praktyce dotyczy on osób kończących szkoły/oferta kursów zawodowych i umożliwia uzyskanie certyfikatów kwalifikacji zawodowych, a po spełnieniu odpowiednich warunków także dyplomu zawodowego. Poniżej najważniejsze informacje i jak się przygotować.
Co to jest egzamin zawodowy
- Jest to formalny test potwierdzający kwalifikacje zawodowe w określonych zawodach, używany w polskim systemie edukacyjno-zawodowym. W jego skład wchodzą części pisemna i praktyczna, z różnym naciskiem na obie części w zależności od reformy edukacyjnej oraz obowiązujących przepisów. [źródło: ogólne opisy egzaminu zawodowego]
- Świadectwo/certyfikat wydawane po zdaniu egzaminu potwierdza wyodrębnione kwalifikacje zawodowe, a dyplom zawodowy może być przyznawany po spełnieniu dodatkowych warunków.
Struktura egzaminu
- Część pisemna: zwykle w formie testu, realizowana w szkole ukończonej przez zdającego, z wykorzystaniem systemów elektronicznych.
- Część praktyczna: ocena umiejętności praktycznych w danym zawodzie; w ostatnich latach rośnie znaczenie części praktycznej i łączny wynik jest ważny na dyplomie.
Kto przystępuje do egzaminu
- Uczeń lub absolwent szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe, a także osoby kończące kwalifikacyjne kursy zawodowe; istnieją też formy eksternistyczne dla osób z doświadczeniem zawodowym.
- Wynik egzaminu składa się na certyfikat kwalifikacji zawodowej, który potwierdza wszystkie objęte kwalifikacje w danym zawodzie lub średnią z kwalifikacji w dyplomie zawodowym.
Główne źródła i aktualizacje
- Urzędy i ministerstwa publikują wytyczne dotyczące formuły, wag oceny i umieszczania wyników na świadectwach/dyplomach. Na przykład najnowsze zapisy wskazują na łączny wynik z części pisemnej i praktycznej oraz wagowanie części praktycznej.
- Dostępne są także archiwa zasobów z arkuszami i przykładowymi zadaniami online dla przygotowania.
Jak się przygotować
- Sprawdź kwalifikacje zawodowe przypisane do wybranego zawodu w podstawie programowej kształcenia w zawodzie. Wybrane kwalifikacje określają zakres materiału egzaminacyjnego.
- Skorzystaj z dostępnych testów online i arkuszy z egzaminów poprzednich oraz z oficjalnych systemów informatycznych obsługujących egzaminy, jeśli masz dostęp (logowanie wymaga konta).
- Zwróć uwagę na formułę i wymagania dotyczące części praktycznej oraz sposobu oceniania.
Jeżeli podasz, o jaki konkretny zawód lub poziom (np. technikum, szkoła policealna, kurs zawodowy) chodzi, mogę dopasować:
- jakie kwalifikacje w tym zawodzie są objęte egzaminem,
- orientacyjne zakresy materiału,
- typy zadań i przykładowe źródła do nauki,
- informacje o sposobie uzyskania certyfikatu i ewentualnym dyplomie.
